Çfarë është transplantimi i organeve?
Transplantimi i organeve është transplantimi i të gjithë ose një pjese të organit të marrë nga një dhurues i gjallë ose nga një person që ka vdekje në tru, në vend të një organi që nuk mund të funksionojë në trup.
Cilat organe dhe inde mund të transplantohen?
Sot, veshkat, mëlçia, palca e eshtrave, zemra dhe pankreasi janë organet më të transplantuara. Edhe pse transplantet e mushkërive dhe zorrëve të vogla janë në rritje, përqindjet e suksesit nuk janë në nivelin e dëshiruar. Indet si kockat, tendinat dhe ligamentet mund t’u japin lirinë e lëvizjes njerëzve që kanë humbur indet për shkak të traumës dhe kancerit. Transplantimi i kornesë lejon pacientët e verbër të shohin për shkak të shkatërrimit të këtij indi, dhe transplantimi i lëkurës lejon që të mbyllen plagët e pacientëve, plagët e të cilëve nuk shërohen pas djegieve. Valvulat e zemrës mund të transplantohen tek pacientët me sëmundje kongjenitale të valvulave të zemrës ose tek ata, valvulat e të cilëve janë dëmtuar më pas.
Nga kush bëhet transplantimi i organeve?
Burimet e organeve që do të përdoren në transplantet e organeve janë donatorët e gjallë dhe donatorët kufoma. Në vendin tonë, furnizimi me organe nga kufomat është mjaft i ulët në krahasim me furnizimin me organe nga qeniet e gjalla, ndryshe nga vendet perëndimore.
Organet e marra nga kufomat sigurohen duke hequr organet e personave dashamirës që kanë dhuruar organet e tyre para se të vdiste familja e tyre ose ai vetë, pas vdekjes së trurit.
Të afërmit deri në shkallën e 4-të dhe të afërmit e afërm mund të përdoren si donatorë në transplantimin e organeve të dhuruesve të gjallë.
- Të afërmit e shkallës së parë: nëna, babai, fëmija
- Të afërmit e shkallës së dytë: vëllezërit e motrat, gjyshërit, nipërit, nipërit dhe mbesat
- Të afërmit e shkallës së 3-të: daja, halla, halla, nipi
- Të afërmit e shkallës së 4-të: fëmijët e të afërmve të shkallës së 3-të
Në transplantet e organeve jo të afërm, marrësit dhe dhuruesit vlerësohen nga komitetet etike të krijuara nën Drejtorinë Krahinor të Shëndetësisë. Nëse miratohet nga komisioni i etikës se nuk ka problem mjekësor, etik dhe ligjor ndërmjet individëve, ai pranohet për transferim.
Rreth transplantit të organeve
Sot, shumë qendra të transplantit të organeve ofrojnë shërbime, por siç e dini, për fat të keq, pacientët ende humbin jetën për shkak të sëmundjeve kronike të organeve që mund të trajtohen me transplant, jo vetëm në Turqi, por edhe në vendet më të zhvilluara të botës. Ndonëse pika e arritur nuk mund të krahasohet me të kaluarën, veçanërisht ritmet e dhurimit të organeve janë shumë më të ulëta se sa duhet dhe këto norma janë në mënyrë të papranueshme të ulëta në disa rajone të vendit tonë. Për këto arsye, ne të gjithë duhet të bëjmë pjesën tonë. Ne duhet të informojmë njerëzit tanë, pacientët tanë, madje edhe personelin shëndetësor që punon në fusha të tjera pa u lodhur, duhet të theksojmë rëndësinë e çështjes në çdo mjedis dhe të sigurojmë që ajo të mos bjerë jashtë agjendës.
Ndërkohë, nuk duhet harruar se synimi ynë kryesor duhet të jetë rritja e shkallës së dhurimit të organeve tek personat që kanë vdekur mjekësisht. Pacientët tanë, jeta apo shëndeti i të cilëve varet nga transplantet e indeve dhe organeve si zemra dhe kornea, të cilat nuk mund të merren nga donatorët e gjallë, nuk kanë zgjidhje tjetër. Kur të arrihet norma e mjaftueshme e dhurimit të organeve, domosdoshmëria e përdorimit të njerëzve të shëndetshëm si donatorë në transplantet e veshkave dhe të mëlçisë do të zhduket automatikisht. Megjithatë, derisa të arrihet ky qëllim, përdorimi i donatorëve të gjallë është i pashmangshëm. Pika që nuk duhet të komprometohet kurrë gjatë kryerjes së kësaj janë vlerat etike. Sidomos në transplantet e organeve ku përdoren donatorë të gjallë, njerëz plotësisht të shëndetshëm dhe pa probleme mjekësore dërgohen në operacion për t’u hequr njërën nga veshkat ose një pjesë të mëlçisë. Qëllimi kryesor në këto operacione duhet të jetë që të mos rrezikohet asnjëherë shëndeti i dhuruesit. Përveç kësaj, duke qenë se transplantimi i organeve është një fushë e hapur ndaj abuzimeve, çështja e zbatimit korrekt të rregullave etike dhe ligjore duhet të vlerësohet me kujdes.